Wyszukiwanie w encyklopedii:

2011-03-27
2022-03-22

Gurawski Jerzy

Jerzy Gurawski, fot. Archiwum Instytutu Grotowskiego(1935–2022), architekt, scenograf. Urodzony we Lwowie, studiował architekturę na Politechnice Krakowskiej. Jako pracę dyplomową przedstawił analizę przestrzeni teatralnej na przełomie wieków oraz projekt „teatru idealnego”, którego zasadą było wciąganie widza w akcję poprzez zmianę relacji między nim a sceną (widownia umieszczona między sceną centralną o opasującą ją sceną tylną). Bezpośrednio po studiach został zaangażowany do Teatru 13 Rzędów w Opolu, przygotowując przestrzenie teatralne do Siakuntali, Dziadów, Kordiana, Akropolis, Tragicznych dziejów doktora Fausta i Księcia Niezłomnego. Na potrzeby każdego z tych przedstawień tworzył odmienne relacje przestrzenne między aktorami a widzami, budując nie scenografie, ale środowiska dostosowywane do potrzeb twórców i wpływające w sposób zasadniczy na percepcję przedstawień. Dzięki traktowaniu przestrzeni jako zbioru relacji i środowiska, a nie w kategoriach „obrazu” i efektu w ciągu kilku lat dokonał prawdziwej rewolucji scenicznej, naśladowanej przez wiele teatrów w Polsce i na świecie.

Równolegle do pracy w Teatrze 13 Rzędów pracował jako architekt w Wojewódzkim Biurze Projektowym w Opolu i w tamtejszym „Inwestprojekcie”. Po przeniesieniu Teatru Laboratorium do Wrocławia jego współpraca z Grotowskim uległa rozluźnieniu. Od 1974 jako architekt był związany z Poznaniem, pracując najpierw w „Miastoprojekcie” (budowa kampusu UAM w Poznaniu Morasko), a od roku 1989 – kierując własną pracownią autorską.

Bibliografia: 

Jerzy Gurawski: Architekt w Teatrze Laboratorium, „Dialog” 1984 nr 5, s. 99–100.

Jerzy Gurawski: Grotowski miał sześć palców, „Notatnik Teatralny” 1992 nr 4, s. 51–57.

Zbigniew Osiński: „Teatr przestrzeni” Jerzego Grotowskiego i Jerzego Gurawskiego, [w:] tegoż: Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, t. 1, wyd. 2, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009, s. 119–164.