Wyszukiwanie w encyklopedii:

2011-03-27
2021-02-23

Scierski Stanisław

Stanisław Scierski, fot. Maurizio Buscarino(1939–1983), aktor. Urodzony w Lędzinach na Górnym Śląsku, od wczesnej młodości pracował fizycznie. W roku 1957 ukończył Liceum Ogólnokształcące w Bieruniu Starym, po czym podejmował się dorywczych zajęć (m.in. był gajowym w Nadleśnictwie Biskupice). Od września 1963 do kwietnia 1964 pracował w Zarządzie Powiatowym Związku Młodzieży Wiejskiej w Oleśnie Śląskim. We wrześniu 1964 został zatrudniony na stanowisku maszynisty w Teatrze 13 Rzędów, dokąd ściągnął go Waldemar Krygier, z którym pracował w Studenckim Teatrze Politycznym w Krakowie. W Teatrze pełnił obowiązki inspicjenta, jednocześnie podejmując pierwsze działania aktorskie. Jego pierwszą rolą był Don Henryk w II wariancie Księcia Niezłomnego (premiera 14 XI 1965 we Wrocławiu) – objął ją zastępując Gastona Kuliga, który odszedł z zespołu. Z dniem 1 lutego 1966 otrzymuje status aktora-stażysty. W roku 1967 obejmuje role Lei i Heleny w V wariancie Akropolis (premiera 17 V). W tym czasie brał również udział w pracach nad Samuelem Zborowskim, które następnie przekształciły się w projekt Ewangelie, by w końcu przyjąć kształt Apocalypsis cum figuris. W trakcie tych prac ukształtowała się jego największa kreacja aktorska – Jan. Przy Apocalypsis cum figuris pełnił też obowiązki asystenta reżysera. 2 stycznia 1970 otrzymał oficjalny dokument potwierdzający odbycie czteroletniego stażu w Teatrze Laboratorium, co pozwalało na pełnienie zawodu aktora w ramach zespołu, bez prawa jego wykonywania poza nim. W okresie parateatralnym należał początkowo do ekipy realizującej przedsięwzięcia Święto i Special Project. Pod koniec roku 1973 rozpoczął prowadzenie prac warsztatowych we współpracy z Reną Mirecką i Zbigniewem Cynkutisem, zaś rok później podjął prowadzenie własnych Spotkań Roboczych, realizowanych we Wrocławiu (w styczniu 1975 został oficjalnie mianowany Kierownikiem Laboratorium Spotkań Roboczych). Brał bardzo aktywny udział w Uniwersytecie Poszukiwań Teatru Narodów, prowadząc Konsultacje, ćwiczenia, gry i zabawy (15 VI – 7 VII; łącznie 490 uczestników), Spotkania Robocze (20–21 VI) i dwa Ule (29 i 30 VI); wziął też udział w Special Project (1–2 VII). W latach następnych oprócz występów w Apocalypsis cum figuris prowadził warsztaty aktorskie i staże w Polsce i za granicą (m.in. w ramach cykli Otwarcia – miasto Wrocław i Acting Therapy). W roku 1979 należał do ekipy realizującej przedsięwzięcie Drzewo ludzi, a następnie wziął udział w pracach, których efektem był Thanatos polski. Inkantacje. W latach 1981–1983 brał udział w kolejnych stażach i warsztatach organizowanych przez Teatr Laboratorium. 18 czerwca 1983 poślubił Danutę Łuczak, która niespełna miesiąc wcześniej (22 V) urodziła jego córkę Hannę. 11 lipca 1983 popełnił samobójstwo, które – jak twierdzi wielu – było spowodowane depresją po faktycznym, choć jeszcze formalnie nieogłoszonym zakończeniu działalności przez Teatr Laboratorium. Wspominany jako niesłychanie wrażliwy, przekraczający wszelkie granice zwykłości i normalności, porównywany do Edwarda Stachury i żywego płomienia, zginął, „gdy wyschła rzeka, w której był rybą” (Tadeusz Burzyński).

Bibliografia: 

Tadeusz Burzyński: Scierski znany i nieznany, [w:] tegoż: Mój Grotowski, wybór i opracowanie Janusz Degler, Grzegorz Ziółkowski, Wrocław 2006, s. 310–312.

Katalog wystawy rysunków Stanisława Scierskiego (3–10 marca 1995, Galeria “Na Odwachu” Wrocław), Wrocław 1995 (tu m.in. Kalendarium opracowane przez Brunona Chojaka oraz wspomnienia przyjaciół, przedrukowane częściowo [w:] „Notatnik Teatralny” 2001 nr 22–23, s. 126–135).

Stanisław Scierski: „Apocalypsis cum figuris”, rozmawiała Krystyna Starczak, „Odra” 1974 nr 6, s. 85–95. Przedruk: Teksty, Instytut Aktora – Teatr Laboratorium, Wrocław 1975, s. 81–88.